Παραθέτουμε παρακάτω ένα μικρό απόσπασμα από τη 2ωρη ομιλία του συγγραφέα Βασίλη Σ. Κάρτσιου με θέμα τη γενοκτονία του ελληνισμού της ανατολικής Μακεδονίας κατά τη 2η βουλγαρική κατοχή, στις 6 Οκτωβρίου 2011, στο Πολιτιστικό Κέντρο της περιφερειακής διοίκησης κεντρικής Μακεδονίας.
Στην ομιλία του ο συγγραφέας χρησιμοποίησε υλικό από το υπό έκδοση βιβλίο του για τη Μικρασιατική καταστροφή.
…Υπερεκτίμησε μήπως ο Michael Llewellyn Smith αυτά που έγραψε ο σερ Τζων Σταυρίδης στο ημερολόγιό του για τα έτη 1912-1915 σχετικά με τις συνομιλίες που είχε κατά διαστήματα με βρετανούς αξιωματούχους; Η απάντηση θα μπορούσε να είναι αρνητική αν λάβει κανείς υπόψη του πως πρόκειται για έναν διδάκτορα της κλασικής φιλολογίας της Οξφόρδης, που υπηρέτησε επί μακρόν στο βρετανικό διπλωματικό σώμα με θητεία στη Μόσχα, στο Παρίσι στη Βαρσοβία και στην Αθήνα, ενώ διετέλεσε και πρέσβης στην Πολωνία (1991-1996) και στην Ελλάδα (1996-1999).
Από την άλλη, πώς είναι δυνατόν η βρετανική διπλωματία να τύλιξε σε μία κόλλα χαρτί τον «μέγα» διπλωμάτη Βενιζέλο, μέσω των άτυπων συνομιλιών που είχε ο νεαρός πρόξενος της Ελλάδας Τζων Σταυρίδης με φίλους και γνωστούς του βρετανούς αξιωματούχους;
Πώς είναι δυνατόν να ξεκίνησε έτσι απλά η ψυχασθενική προσκόλληση του Βενιζέλου στη βρετανική εξωτερική πολιτική, για χάρη της οποίας παραιτήθηκε δύο φορές (1915) από το αξίωμα του πρωθυπουργού, επειδή δεν μπορούσε να επιβάλλει τα σχέδιά του (τη συμμετοχή του ελληνικού στρατού στη συμμαχική πανωλεθρία των Δαρδανελίων και την προβοκατόρικη κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τις δυνάμεις της Entente, που οδήγησε στην εισβολή της Βουλγαρίας στην ανατολική Μακεδονία και τη γενοκτονία του ελληνισμού της περιοχής);
Τι ήταν αυτό που μετέτρεψε έναν πρωθυπουργό σε ένα συμμαχικό δικτάτορα το 1917, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του υπό την προστασία των κανονιών των γαλλικών καταδρομικών, νομιμοποιώντας με αυτόν τον τρόπο τα αίσχη των Αγγλο-Γάλλων εναντίον της πατρίδας του (ναυτικός αποκλεισμός, διάταγμα γενικής αποστράτευσης και παράδοσης του οπλισμού, βομβαρδισμός του Πειραιά και εξοστρακισμός όλων των πολιτικών του αντιπάλων);
…Η τραγωδία είναι ότι οι «μεγάλοι» της εποχής έδωσαν τη συγκατάθεσή τους για την κατάληψη της Σμύρνης από τον ελληνικό στρατό, για να προλάβουν πιθανή κατάληψή της από τους Ιταλούς!
Αντί να είμαστε θεατές ενός άγριου ιταλο – τουρκικού πολέμου, στον οποίο θα επεμβαίναμε προς το τέλος του για να υπερασπιστούμε τους ελληνικούς πληθυσμούς, θυσιάσαμε τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας για να κάνουν χρυσές δουλειές οι Ιταλοί με τον Κεμάλ.
Ο Βενιζέλος πήρε τη μοιραία απόφαση μόνος του, χωρίς να έχει καμία εγγύηση για βοήθεια από τις δυνάμεις της Entente, ενώ οι στρατηγοί των συμμάχων ούρλιαζαν στους διαδρόμους ότι με την απόφαση αυτή μόλις ξεκίνησε ένας νέος πόλεμος.
…Η ανατολική Μακεδονία ήταν το αντάλλαγμα του Βενιζέλου προς τη Βουλγαρία για τις αόριστες υποσχέσεις των συμμάχων της ελληνικής επέκτασης στη Μικρά Ασία. Ας δούμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
Στη διάσκεψη για την ειρήνη στο Λονδίνο, μετά την ήττα της Τουρκίας στον α΄ βαλκανικό πόλεμο, ο Βενιζέλος δεν είχε επαφές μόνο με τους αντιπροσώπους της Entente, αλλά κυρίως είχε πολλές συναντήσεις με τον αντιπρόσωπο της Βουλγαρίας Stojan Petrov Danev, ο οποίος – σύμφωνα με όσα έγραψε ο Εντουάρ Ντριό «είχε υποχρεώσει τον Βενιζέλο να του παραχωρήσει όλη σχεδόν τη Μακεδονία ως τα πρόθυρα της Θεσσαλονίκης». Για τις υπηρεσίες του αυτές, λίγους μήνες αργότερα ο βασιλιάς Φερδινάνδος τον έκανε πρωθυπουργό στη θέση του «μετριοπαθή» Ivan Geshov, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του στις 17 Μαϊου 1913. O Danev, υπό την πίεση των στρατιωτικών, εξαπέλυσε αμέσως διπλή επίθεση κατά της Ελλάδας και της Σερβίας, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ο β΄ βαλκανικός πόλεμος (Ιούνιος – Ιούλιος 1913).
Η πρόκληση του 2ου βαλκανικού πολέμου ήταν το δεύτερο ολέθριο λάθος της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της Βουλγαρίας μέσα σε λίγους μήνες, μετά την άσκοπη εμπλοκή τους στο μέτωπο της Τσατάλτζας, στις πύλες της Κωνσταντινούπολης, όπου αποδεκατίστηκε ο βουλγαρικός στρατός, μεταξύ άλλων και από επιδημία χολέρας. Τα δύο αυτά στρατηγικής σημασίας λάθη του βουλγαρικού γενικού επιτελείου διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό την ευνοϊκή για την Ελλάδα κατάσταση στη Μακεδονία και τη δυτική Θράκη, που για ανεξήγητους λόγους θέλησε να ανατρέψει ο Βενιζέλος τους αμέσως επόμενους μήνες.
…Η στάση του Βενιζέλου στο Λονδίνο και η ενδοτικότητά του απέναντι στις βουλγαρικές αξιώσεις προβλημάτισε έγκυρους μελετητές και επαγγελματίες διπλωμάτες γιατί υπήρξε τουλάχιστον περίεργη.
..Διαβάζοντας κανείς το υπόμνημα, όσο καλόπιστος κι αν είναι, διαπιστώνει με την ανάλυση του Βενιζέλου των πολιτικών και στρατιωτικών παραμέτρων της εποχής, μία ανακολουθία μεταξύ της «εικόνας» του ως πολιτικού, «εθνάρχη», εξαίρετου διπλωμάτη και ιδιοφυή ανθρώπου - που έχει παγιωθεί σε ένα μεγάλο μέρος της εγχώριας εκδοτικής παραγωγής - και των πραγματικών δυνατοτήτων και προθέσεών του:
«Οι βαλκανικοί πόλεμοι απέδειξαν ότι δεν καταβαλλόμεθα υπό κοπώσεως ταχύτερον των Βουλγάρων. Είναι εν τούτοις αληθές, ότι επί σειρά ετών, έως ού οργανώσωμεν όλην την στρατιωτικήν ημών δύναμιν επί τη βάσει των εις άνδρας πόρων, ούς θα δώση η στρατολογία της μεγαλυτέρας Ελλάδος, θα ευρεθώμεν εν περιπτώσει πολέμου εν τη χερσονήσω του Αίμου εις την ανάγκην να απασχολήσωμεν μέρος των δυνάμεων μας εν Μικρά Ασία προς πρόληψιν τυχόν τοπικής εκεί εξεγέρσεως, άλλως τε όλως απιθάνου, αφού εκλείποντος μάλιστα παντελώς του οθωμανικού κράτους, οι Μουσουλμάνοι υπήκοοι ημών έσονται άριστοι και νομιμοφρονέστατοι πολίται. Αλλ’ η προς τούτο διατεθησομένη δύναμις θα παρασχεθή εντός βραχυτάτου χρονικού διαστήματος υπ’ αυτού του ελληνικού πληθυσμού της Μικρασιατικής Ελλάδος».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.