30 Οκτωβρίου 1944: Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΩΝ 104 ΗΜΕΡΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΑΣ

Πτώματα, πτώματα, πτώματα… αθώων Σαλονικιών!

Του ΒΑΣΙΛΗ Σ. ΚΑΡΤΣΙΟΥ

booksonthesites.blogspot.com

Σύμφωνα με τους όρους της Συμφωνίας της Καζέρτας, της 26^ης Σεπτεμβρίου 1944, όλες οι αντάρτικες δυνάμεις που δρούσαν στην Ελλάδα θα έπρεπε να υπαχθούν υπό τις εντολές της κυβέρνησης εθνικής ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου, και υπό τις διαταγές του στρατηγού Ρόναλντ Σκόμπι, και να απόσχουν από κάθε δράση για την κατάληψη της εξουσίας. Η κυβέρνηση Παπανδρέου με τους 4 ΕΑΜικούς υπουργούς (Μιλτιάδη Πορφυρογένη, Γιάννη Ζέβγο, Αλέξανδρο Σβώλο και Ηλία Τσιριμώκο) είχε μεταφερθεί, στις 7 Σεπτεμβρίου 1944, από την Αλεξάνδρεια στην ιταλική πόλη Κάβα ντε Τιρένι κοντά στην Καζέρτα. Στην κυβέρνηση συμμετείχαν, επίσης, ο Θεμιστοκλής Τσάτσος και ο Χρήστος Σγουρίτσας. Στη σύσκεψη (23-26/9), η οποία θα καθόριζε τη ομαλή πολιτική μετάβαση μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, συμμετείχαν οι στρατιωτικοί αρχηγοί του ΕΔΕΣ Ναπολέων Ζέρβας, και από την πλευρά του ΕΛΑΣ ο στρατηγός Στέφανος Σαράφης, με νομικό σύμβουλο των Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο.

Βεβαίως, οι Βρετανοί δεν είχαν καμία ψευδαίσθηση για τις προθέσεις του ΕΛΑΣ, ο οποίος είχε, εν πολλοίς, δημιουργηθεί υπό την υψηλή επιστασία της Ιντέλιτζενς Σέρβις και μοναδικός σκοπός του υπήρξε, από συστάσεως, η κατάληψη της εξουσίας στη μεταπολεμική Ελλάδα.

«Με βάση την κατάπτυστη Συμφωνία της Καζέρτας (26-09-1944), οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ έπρεπε να περιοριστούν ανατολικά του Στρυμόνα και δυτικά του Αξιού. Η Θεσσαλονίκη, μαζί με όλες τις άλλες πόλεις, θα έμενε στο έλεος των δώδεκα χιλιάδων ταγματασφαλιτών και ΠΑΟτζήδων, συνεργατών των Γερμανών, που τώρα πια ήταν κάτω από την προστασία των Άγγλων. Στο μεταξύ, για κακή τύχη των ΠΑΟτζήδων, στις 25 του Οκτώβρη, πιάστηκε από τον εφεδρικό ΕΛΑΣ, ο αρχηγός της ΠΑΟ και ψευτοϋπουργός των Γερμανών, Χρυσοχόου.

Η Ομάδα Μεραρχιών Μακεδονίας (ΟΜΜ) δεν υπάκουσε στο Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ και προσανατολιζόταν στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Παρά τις διαμαρτυρίες των Άγγλων, η ΟΜΜ προώθησε τη 10^η και 11^η Μεραρχία του ΕΛΑΣ προς Θεσσαλονίκη. Η έδρα της ΟΜΜ, με διοίκηση τους στρατηγούς Μπακιρτζή και Βαφειάδη, ήταν στο Ασβεστοχώρι. Εκεί έφθασε και το 19^ο Σύνταγμα, το οποίο ανήκε στην 11^η Μεραρχία Από το Ασβεστοχώρι, προωθήθηκε όλο το σύνταγμα προς το Επταπύργιο. Στις 30 του Οκτώβρη, τμήματά μας, με αιφνιδιασμό, κατέλαβαν, εξοντώνοντας τη φρουρά των Γερμανών, το εργοστάσιο ηλεκτρισμού του Αγίου Δημητρίου, το οποίο οι Γερμανοί είχαν προετοιμάσει για ανατίναξη. Το εργοστάσιο αυτό τροφοδοτούσε με ηλεκτρικό ρεύμα μεγάλο μέρος της πόλης». (Βαγγέλης Κωστούδης, Αλέξης, σ. 86-87).

Ο Κωστούδης ήταν καπετάνιος του 19^ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, και εκτός του ότι υπερβάλλει εξόφθαλμα για τον αριθμό των ταγματασφαλιτών, η αφήγησή του, όπως όλες οι αφηγήσεις των καπετάνιων του ΕΛΑΣ, ΔΕΝ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΠΤΩΜΑΤΑ!

«Τα τελευταία χρόνια εκυκλοφόρησαν διάφορα (ενίοτε φλύαρα και γλυκερά) απομνημονεύματα καπεταναρέων, όπου δεν διαβάζεις ούτε μία λέξη περί πτωματολογίας. Στο περιοδικό ΓΙΑΤΙ είδα κάτι αναμνήσεις ενός καπετάνιου από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Ο εν λόγω καπετάνιος δεν μοιάζει να έχει ανταμώσει στις παρυφές της πόλης τις κουστοδίες των συλληφθέντων αθώων σαλονικιών, που τους έσφαξαν όλους στις χαράδρες του Χολομώντα». (Ηλίας Πετρόπουλος, σελ. 50).

Για το λόγο αυτό ο Ηλίας Πετρόπουλος, ΕΠΟΝίτης ο ίδιος, και γιός υπεράνω πάσης υποψίας ΕΑΜίτη, αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων της περιόδου αποχώρησης των Γερμανών από τη Θεσσαλονίκη, κάθισε και έγραψε, και «επέστρεψε» στον ΕΛΑΣ τα πτώματα των χιλιάδων αθώων Ελλήνων της ζοφερής περιόδου κατάληψης της πόλης από τους ΕΛΑΣίτες.

«Η ΟΠΛΑ δούλευε στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη. Οι εκτελέσεις της ΟΠΛΑ ήσανε σποραδικές. Οι εκτελεστές της ΟΠΛΑ μπροστά στους εκτελεστές του ΕΛΑΣ μοιάζουν ωχροί ερασιτέχνες. Επί τρεις δεκαετίες η Δεξιά μας σφυροκοπούσε με σλόγκαν του τύπου ΟΙ ΣΦΑΓΕΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ και τέτια. Είναι πιά καιρός να παραδεχτούμε ότι η Δεξιά είχε δίκαιο.

Όντως, ο ΕΛΑΣ έσφαξε χιλιάδες ανθρώπους, που το μόνο τους παράπτωμα ήτανε πώς δεν είχαν οργανωθεί στο ΕΑΜ. Η σφαγή αυτή ήταν προαποφασισμένη και εκτελέστηκε μεθοδικότατα. Δεν αναφέρομαι στα Δεκεμβριανά, όπου, στο κάτω – κάτω της γραφής, είχε φουντώσει ο ανοιχτός πόλεμος. Μιλάω για τις ύπουλες σφαγές στα χωριά και στις κωμοπόλεις, που ολοκληρώθηκαν με την μεγάλη σφαγή της Θεσσαλονίκης. Γιατί στην Θεσσαλονίκη, την τελευταία βδομάδα του Οκτωβρίου του ΄44 (δηλαδή, ενώ οι γερμανοί βρισκόντουσαν ακόμη στην πόλη), καθάρισαν μερικές χιλιάδες ανθρώπους…

Ποιός διέταξε;

Αγνοούμε ποιοι νοσηροί εγκέφαλοι συνέλαβαν αυτό το τερατώδες προγραμματισμένο έγκλημα. Και δεν ξέρουμε πώς ακριβώς λειτουργούσε η μηχανή. Είναι αδιανόητο το να φορτώσουμε τις σχετικές ευθύνες στον Σαράφη, ή στον Μπακιρτζή. Αυτοί οι αξιωματικοί της παλιάς σχολής ήσανε εξαιρετικώς έντιμοι άνθρωποι. Το ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς και για τον Μάρκο Βαφειάδη, που είχε ένα μεγάλο ηθικό κύρος. Δεν συνέβαινε, όμως, κάτι αντίστοιχο με πολλούς πολιτικούς ηγέτες του ΕΑΜ, και κυρίως, με τον Άρη Βελουχιώτη. Ως γνωστόν, τις διαταγές του ΕΛΑΣ τις έγραφαν εις άπταιστον καθαρεύουσαν. Μέσα στις σωζόμενες διαταγές του ΕΛΑΣ δεν συναντάς τίποτα το ενοχοποιητικό. Προφανώς, υφίστατο μία παράλληλη ιεραρχία καπεταναρέων, που χρησιμοποιούσε την μέθοδο των ΠΡΟΦΟΡΙΚΩΝ εντολών. Και ασφαλώς, μέσα απ’ αυτό το αόρατο δίκτυο ξεκινάγανε οι εντολές για το καθάρισμα των όποιων πολιτικών αντιπάλων. Μάλιστα, εκείνη την εποχή είχε διαμορφωθεί και μία σχετική αργκό. Έτσι, για όποιον τον καθάριζε η οργάνωση λέγαμε πως πήγε στον μαϊμουδόκοσμο, ή ότι τον κοντήνανε λιγάκι (στα χωριά μεταχειριζόντουσαν ακόμη το κλασικό ρήμα χαλνάω). Επίσης, χρησιμοποιούσαμε μια σύντομη και διακριτική χειρονομία για να δείξουμε ότι τον τάδε τον είχαν καθαρίσει». (Ηλίας Πετρόπουλος, σελ. 45-47).

Στις 11 Μαρτίου 1945, σε κύριο άρθρο της εφημερίδας Εμπρός με τίτλο «Το μέγα μήνυμα» επισημαίνονταν και τα εξής:

«Η “Καθημερινή” προ τεσσάρων, ακόμη, μηνών, εξομολογείται, δεν επίστευε ποτέ ότι το κομμουνιστικόν κόμμα ημπορούσε να κάμη ό,τι έκαμε τον Δεκέμβριον. Το πολύ – πολύ μερικάς μεταρρυθμίσεις. Αγία αφέλεια της πνευματωδεστέρας των συναδέλφων. Αλλά προ ενός και δύο, τότε μηνών το ΚΚΕ είχε σφάξει την Πελοπόννησον – όσον δεν την είχαν σφάξει οι Αλβανοί μετά το κίνημα του Ορλώφ. Και επί τρία έτη έσφαζε συστηματικώς την Ελλάδα, εις κάθε κώμην, εις κάθε χωρίον. Και προ ολίγων μηνών είχε σφάξει ως τράγους των Ψαρρόν και τους ευζώνους του. Και δις και τρις είχεν επιτεθεί κατά του Ζέρβα. Και χιλιάκις είχεν επιτεθή εναντίον κάθε πατριώτου που ύψωνε την Ελληνικήν σημαίαν εις το βουνό, χωρίς να “οργανωθή”. Και προ δέκα πέντε μηνών είχε επιτεθή εις τα Άγραφα εναντίον ομάδος εθνικιστών ανταρτών, δια δόλου, τους συνέλαβε, και επί ένα μήνα τους έσυρε από χωρίου εις χωρίον, προς εμπτυσμόν, προπηλακισμόν, βασάνους: ο αρχηγός της ομάδος ωνομάζετο Σαράφης.

Εις στήθη και νώτα αξιωματικών εζωγράφιζεν με τα γιαταγάνια τα ηρωικά ψευδώνυμα των ληστάρχων, και άλλας μεγαλειώδεις παραστάσεις. Άλλους είχε σκοτώσει με γκλίτσες. Κόψιμον μύτης, αυτιών, βγάλσιμον ματιών, τοποθέτησις γεννητικών οργάνων εις το στόμα τραγικών πτωμάτων, εθεωρούντο κοινοτυπίαι. Η ιατροδικαστική επιστήμη έβλεπε ότι αι έως τότε γνώσεις της εγίνοντο νηπιώδεις».

Την άνοιξη του 1945 η εκταφή πτωμάτων από ομαδικούς τάφους είχε καταστεί σύνηθες φαινόμενο ώστε περνούσε και στα …ψιλά των εφημερίδων:

«Υπό της ιατροδικαστικής υπηρεσίας εξετάφησαν εις τα Τουρκοβούνια εκατόν νέα πτώματα. Και έπεται συνέχεια – άνευ τέλους».

Εκείνη την εποχή βρίσκονταν σε εξέλιξη η δίκη των δοσιλόγων, αλλά και οι δίκες συνεργατών της Γκεστάπο, και εκτελεστών της ΟΠΛΑ, όπως εκείνων των διυλιστηρίων της Ούλεν. Οι φωτογραφίες τους φιγουράριζαν σε όλα τα έντυπα του αστικού Τύπου και οι καταθέσεις των μαρτύρων στις δίκες έκαναν το αναγνωστικό κοινό να ανατριχιάζει. Όμως ο Ριζοσπάστης διακωμωδούσε την όλη κατάσταση ως προβοκάτσια του …καθεστώτος και είχε μάλιστα σε συνέχειες δημοσιεύματα, δίκην επιφυλλίδος, με τίτλο «Το ελληνικό Κατύν»!

 

Δεξιά μόλις περνούσες τη δυτική Πορτάρα, ο συνοικισμός Παράσχου το 1918.

Η ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Με το προεδρικό διάταγμα 50/2016 – ΦΕΚ 81/Α/9-5-2016 καθιερώθηκε η 30^η Οκτωβρίου, επέτειος της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, ως δημόσια εορτή τοπικής σημασίας για το Δήμο Θεσσαλονίκης. Σε κανένα από τα 4 άρθρα του προεδρικού διατάγματος δεν αναφέρεται ότι η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε από τον ΕΛΑΣ. Δικαίως, διότι οι Γερμανοί έφυγαν από μόνοι τους όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου. Άλλωστε, δύο μόλις μήνες πριν είχαν μακελέψει ανενόχλητοι τον Χορτιάτη.

Παρά ταύτα, από τον πρώτο κιόλας εορτασμό της επετείου άρχισε η μεταχρονολογημένη «εαμική» σπέκουλα. Μετέτρεψαν την αποχώρηση των Γερμανών, και την παράνομη κατάληψη της πόλης, σε επική έφοδο του …εφεδρικού ΕΛΑΣ, παρά το γεγονός ότι οσονούπω ο ΕΛΑΣ αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την πόλη μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, στις 12 Φεβρουαρίου του 1945.  Δηλαδή, επρόκειτο για μία «απελευθέρωση» 104 ημερών.

Ο ΕΛΑΣ παράνομα μπήκε στην πόλη και νόμιμα έφυγε. Όπως έγραψε και ο Λένιν: «Στα πρακτικά ζητήματα της πολιτικής, σε κάθε χωριστή ή ειδική ιστορική στιγμή, το σπουδαίο είναι να ξέρεις να ξεχωρίζεις τα ζητήματα, στα οποία εκδηλώνεται η κυριότερη μορφή των συμβιβασμών που είναι απαράδεχτοι, προδοτικοί, που ενσαρκώνουν τον ολέθριο για την επαναστατική τάξη οπορτουνισμό, και να κατευθύνεις όλες σου τις προσπάθειες στο ξεσκέπασμά τους και στην καταπολέμησή τους». Η οριοθέτηση από τον Λένιν του αριστερισμού «ως την παιδική αρρώστια του κομμουνισμού» ερμηνεύει και πολλές πολιτικές της αριστερής κυβέρνησης, την οποία το ΚΚΕ σήμερα δεν διαχωρίζει από τα υπόλοιπα αστικά κόμματα.

Στο δια ταύτα τώρα:

 «Οι γερμανοί φεύγουν.

Η Θεσσαλονίκη δεν απελευθερώθηκε από τον ΕΛΑΣ, όπως ισχυρίζονται οι κομουνιστές ψευτο-ιστορικοί. Απλώς, οι γερμανοί την εγκατέλειψαν την προτελευταία μέρα του Οκτωβρίου του ΄44. Από το καλοκαίρι ήταν φανερό πως η Βέρμαχτ ετοιμάζεται να μας αδειάσει τη γωνιά. Η απόβαση στη Λέρο και η απελευθέρωση της Αθήνας μας έδοσε πολύ κουράγιο. Περιμέναμε τη σειρά μας. Ήδη, από τις αρχές Σεπτεμβρίου, οι γερμανοί είχαν αρχίσει να καταστρέφουν τα εφόδια τους. Στον περίβολο της Διεθνούς Έκθεσης έκαιγαν ολόκληρα βουνά από κιβώτια, κόκκινα αλεξίπτωτα κτλ. Λένε ότι, οι γερμανοί είχαν υπονομεύσει τις εγκαταστάσεις του λιμανιού και το ηλεκτρικό εργοστάσιο της οδού Αγίου Δημητρίου και ότι, τάχα, ο ΕΛΑΣ με μιάν αστραπιαία ενέργεια εξουδετέρωσε τις χιτλερικές προθέσεις. Δεν πιστεύω ούτε λέξη». (σελ. 53).

 

"Τους έβγαζαν από την Πορτάρα και τους εκτελούσαν"

«Κάπου δέκα μέρες πριν φύγουν οι γερμανοί οι ακραίες συνοικίες της Θεσσαλονίκης είχαν απελευθερωθεί (αντιστάσεως μη ούσης) από τον λεγόμενο εφεδρικό ΕΛΑΣ. Δεν ξέρω τι έγινε στην Τούμπα και στην Καλαμαριά. Ξέρω, όμως, το τι έγινε ψηλά στην Ακρόπολη, όπου είχαν το στέκι τους οι καπετάνιοι. Το εκεί σημαντικότερο επίκεντρο του εφεδρικού ΕΛΑΣ ήταν στην γειτονίτσα ανάμεσα στο τέρμα της οδού Αγίου Δημητρίου Πολιορκητού (πιο πάνω από την οδό Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου), στην οδό Μπουμπουλίνας και στην Πορτάρα. Τα τείχη της Ακρόπολης έχουν πολλές πύλες. Εδώ μιλάω για την Πορτάρα που ξάνοιγε προς τη ρεματιά με τους καφενέδες, Συκιές μεριά. Το ΄44 η τοποθεσία έξω από την Πορτάρα δεν ήταν ακόμη οικοδομημένη. Και ακριβώς γιαυτό ο εφεδρικός ΕΛΑΣ είχε επιλέξει τον θύλακα που σχηματίζουν εκεί τα τείχη. Ο εφεδρικός ΕΛΑΣ είχε επιτάξει κάμποσα σπίτια. Τα υπόγεια αυτών των σπιτιών είχαν μετατραπεί σε πρόχειρα κρατητήρια, όπου στοιβάζαν τους εθνοπροδότες…

… Η επέκταση των συνόρων του εφεδρικού ΕΛΑΣ προς την Κάτω Πόλη είχε σαν αποτέλεσμα να κάνουν γιούργια οι εφεδροελασίτες και να πιάνουν διάφορους εθνοπροδότες που, εν συνεχεία, τους ανέβαζαν στην Μπουμπουλίνας (οποία συνωνυμία!). Οι συλλήψεις αυτές γινόντουσαν βάσει εντολών των καπετάνιων, που έπαιρναν τις πληροφορίες τους από κάθε λογής ανθρώπους που κατέθεταν μιαν οποιαδήποτε αόριστη καταγγελία. Η καταγγελία, συχνά, ήταν ενισχυμένη με λίγες χρυσές λίρες. Οι καπετάνιοι ετσέπωναν τις λίρες κι έστελναν δύο ελασιτάκια να πιάσουν τον καταγγελθέντα εθνοπροδότη. Δηλαδή, η Θεσσαλονίκη πέρναγε μια μαύρη μεταβατική περίοδο, όπου ο καθένας μπορούσε να καρφώσει και να εξοντώσει τον γείτονά του». (σ. 54-56).

 

"Η ρεματιά με τους καφενέδες, Συκιές μεριά".

Η γραπτή μαρτυρία του Ηλία Πετρόπουλου «σπάει κόκαλα»:

«Οι συλλαμβανόμενοι εθνοπροδότες πεταγόντουσαν στα υπόγεια των σπιτιών της Πορτάρας και περίμεναν την τύχη τους. Ελάχιστοι αφέθηκαν ελεύθεροι, πληρώνοντας λύτρα. Οι υπόλοιποι χάθηκαν σε διάφορες χαράδρες και ξεροπήγαδα. Τα βράδια ο κάθε καπετάνιος συγκροτούσε μιαν ομάδα εφεδροελασιτών, που θα οδηγούσε κάμποσους εθνοπροδότες στο σχολείο του Χορτιάτη. Η θλιβερή κουστοδία ξεκίναγε το σούρουπο και περπατώντας όλη νύχτα έφτανε στον Χορτιάτη, όπου παρελάμβανε τα θύματα ο μόνιμος ΕΛΑΣ. Αυτό το σενάριο δεν ήταν σταθερό. Πολλές φορές έπαιρναν πέντε – δέκα εθνοπροδότες, τους έβγαζαν από την Πορτάρα, τους έβαζαν να σκάψουν το λάκο τους, και τους εκτελούσαν. Πολλά σημερινά σπίτια του νέου οικισμού, ανάμεσα Συκιές – Επταπύργιο, είναι χτισμένα πάνω σ’ αυτούς τους ομαδικούς τάφους. Την άνοιξη του ΄45 ξέχωσαν τους τάφους που αναφέρω. Τα πτώματα ήταν άλειωτα. Άλλα μπρούμυτα κι άλλα ανάσκελα. Δεν φοράγανε σακάκια, γιατί τα είχαν κλέψει οι εκτελεστές. Όλοι οι σκοτωμένοι είχαν δολοφονηθεί με μία σφαίρα στον αυχένα. Οι ελασίτες είχαν ρίξει πάνω στα πτώματα είκοσι πόντους χώμα. Οι αρχές ξέθαψαν τα πτώματα για να τα γνωρίσουν οι οικείοι και, φυσικά, για να κάνουν την πτωματολογική τους προπαγάνδα. Τα κουφάρια βρομάγανε απαίσια. Οι υπάλληλοι της ιατροδικαστικής υπηρεσίας τα περέχυναν με ένα υγρό που κάπως έκοβε την μπόχα. Όλα τα πτώματα ανήκαν σε φτωχούς ανθρώπους, που δεν είχαν είχαν καμιά σχέση μήτε με τα Τάγματα Ασφαλείας, μήτε με την Γκεστάπο. Ανάμεσά τους είδα τον εφημεριδοπώλη της γειτονιάς μου, έναν λαϊκό παλαιστή κτλ. κτλ.». (Ηλίας Πετρόπουλος, σ. 57-58).

…Κι έτσι, οι αδαείς ελασίτες παρελάμβαναν τους εθνοπροδότες, που προωθούσε στο βουνό η οργάνωση της Θεσσαλονίκης και που τους εξαναγκάζανε να βαδίσουν προς την Αρναία. Τους σκότωσαν όλους μέσα στο πυκνό δάσος του Χολομώντα, ανάμεσα Ταξιάρχη και Παναγία. Οι λύκοι και τα τσακάλια της Χαλκιδικής χορτάσανε ανθρώπινο κρέας… Όλοι αυτοί οι εθνοπροδότες ήσαν ΑΘΩΟΙ». (Ηλίας Πετρόπουλος σ. 60-61).

Πας μη κομμουνιστής, ταγματασφαλίτης και εθνοπροδότης. Αυτός υπήρξε ο πυρήνας της μπολσεβίκικης προπαγάνδας σε όλη τη διάρκεια της κατοχής, που οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια στον εμφύλιο. Ο ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς έδωσε, το 1945 σε άρθρο του, μία άλλη διάσταση της εαμικής αντίληψης για τον «εθνοπροδότη» εκείνη την εποχή:

«Σύμφωνα με την “απόφαση” 9, το διάταγμα, δηλαδή, της “πολιτικής επιτροπής της εθνικής απελευθέρωσης” για τη δέσμευση, κατάσχεση και δήμευση περιουσίας “εθνοπροδοτών”, ένας οποιοσδήποτε λοχίας της πολιτοφυλακής του ΕΑΜ ή ένας οποιοσδήποτε “καπετάνιος” του ΕΛΑΣ μπορούσε ν’ αποφασίση (άρθρο 5) για τη δήμευσι και την κατάσχεσι της περιουσίας των ανθρώπων, με μόνη τη δικαιολογία τις υπόνοιές του (υπόνοιες του λοχία ή του “καπετάνιου” ότι ο κατέχων την περιουσία είνε “εθνοπροδότης”). Η καθαυτό εγκληματική αυτή δουλειά γινότανε, σύμφωνα μ’ αυτό το λαμπρό διάταγμα, με τον ακόλουθο τρόπο. Μόλις ο βαθμούχος της πολιτοφυλακής ή ο “καπετάνιος” έβαζε στο μάτι έναν νοικοκύρη με καλή περιουσία, σχημάτιζε “υπόνοιες” ότι ήταν “εθνοπροδότης”. Και χωρίς καμμιά διαδικασία, καμμιά προανάκρισι, κανενός είδους χαρτί, κανένα φάκελλο, καμμιά δικογραφία και καμμιά προσφυγή σ’ ανώτερο, πρόσταζε αμέσως τη “δέσμευση” της περιουσίας.

…αλλά το φοβερώτερο, το πιο απαίσιο άρθρο είνε το 18: “Ο σκοτωμός – λέει – του εθνοπροδότη που έγινε στη μάχη ή κατά οποιοδήποτε άλλο τρόπο, εξισώνεται ως προς τις περιουσιακές συνέπειες με καταδίκη σε θάνατο”! Έφθανε, δηλαδή, να σκοτώση ένας Ελασίτης κάποιον, αδιάφορο με ποιόν τρόπο – τον οποίον θεωρούσε “εθνοπροδότη” για να δημευθή η περιουσία του, σαν να είχε δικασθή, να είχε αποδειχθή η ενοχή του και είχε καταδικασθή σε θάνατο! Κι’ επειδή η δημευμένη περιουσία (κινητή και ακίνητη) περιήρχετο, κατά το άρθρο 10, στην κυριότητα του λαϊκού κράτους και τη διεχειρίζετο η ΕΤΑ, και το κράτος και οι ρεμούληδες της ΕΤΑ είχανε κάθε συμφέρον, για ν’ αυξάνουν τους πόρους των, να σκοτώνουν όσο το δυνατόν πιο πολλούς … “εθνοπροδότες” και να σφετερίζωνται την περιουσία τους! Χάρις σ’ αυτό το πρωτοφανούς ατιμίας και εγκληματικότητος …νομοθέτημα γέμισε η Ύπαιθρος εθνοπροδότες και οι ρεματιές αναρίθμητα πτώματα. Ο νομοθέτης έλεγε, με τις διατάξεις αυτές στους ελασίτες:

- Σκοτώστε όσους μπορείτε περισσότερους! Μας χρειάζονται λεπτά!».

Βεβαίως, ο Πετρόπουλος έγραψε και για τα φοβερά γεγονότα στη Θεσσαλονίκη μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, για την περίοδο του εμφυλίου, για τα στρατοδικεία της Θεσσαλονίκης, για το Νεκροταφείο των Τουφεκισμένων και πάντοτε με τη γλώσσα της αληθείας. Να πώς έκλεισε την αφήγησή του στις 29 Μαΐου 1988 στο Παρίσι:

«Δεν είμαι ιστορικός. Αν μίλησα για πτώματα το έκανα γιατί αυτά τα πτώματα δεν μ’ άφηναν να κοιμηθώ επί είκοσι χρόνια. Τώρα που γέρασα ηρέμησα λιγάκι. Ήταν η πιο κατάλληλη στιγμή για να μιλήσω για τους σκοτωμένους που είδαν τα μάτια μου. Πολύ περισσότερο που, εγώ, δεν σκότωσα κανένα συνάνθρωπό μου».

Από την πλευρά μου, ασχολήθηκα με το θέμα για δύο κυρίως λόγους. Ο ένας είναι επειδή περιδιαβαίνω από παιδί της δεκαετίας του 1960 τα κάστρα της Ακρόπολης, την εκτός των τειχών περιοχή των Συκεών, το Επταπύργιο, τις πορτάρες και όλες εκείνες τις περιοχές της Άνω Πόλης που περιγράφει ο Πετρόπουλος. Μου είναι οικείες, τις γνωρίζω, έχω τρέξει πάνω στα τείχη, έχω ακούσει τις ιστορίες για τους σκελετούς που βρέθηκαν εδώ και εκεί.

Ο άλλος είναι επειδή από τον πρώτο κιόλας εορτασμό της «επετείου» άκουγα κάτι «γλυκερά» που έλεγε και ο Πετρόπουλος, γλυκανάλατα θα τα έλεγα εγώ, από όψιμους εφεδροελασίτες για την επική …κατάκτηση της πόλης μόλις οι Γερμανοί σηκώθηκαν και έφυγαν χωρίς να τους ενοχλήσει κανείς.