Του ΒΑΣΙΛΗ Σ. ΚΑΡΤΣΙΟΥ
booksonthesites.blogspot.com
Παρά
τον νεοελληνικό εκφυλισμό της, η λέξη ύβρις εξακολουθεί στις μέρες μας να
αποδίδεται με την αρχαιοελληνική σημασία της, με τη μόνη διαφορά της απεμπλοκής
των θεών από τις καθημερινές ανθρώπινες αλαζονικές και προσβλητικές
συμπεριφορές. Κανένας υβριστής δεν αναμένει πια τη Νέμεσι και την τιμωρία του
από το θρόνο του Δία, ιδιαιτέρως αν κατάφερε να σκαρφαλώσει τις κορφές του
Ολύμπου και να παρατηρήσει ιδίοις όμμασι, ότι καμία θεϊκή πλάτη δεν ακουμπά στο
Στεφάνι. Ούτε βεβαίως, υπάρχει ο κίνδυνος επίκλησης του Ορφικού Ύμνου στη
Νέμεσι «Έλα ευλογημένη και ιερή Θεά… την αγαθοεργή σου βοήθεια δώσε στην ώρα
της ανάγκης, και άφθονη ισχύ στη δύναμη της λογικής, τις σκέψεις τις ασεβείς,
τις αλαζονικές και τις χαμερπείς διώξε μακριά».
Για
τους κλασσικούς φιλολόγους υβριστής σήμαινε αυτόν που υπερέβαινε τα όρια και
τους φραγμούς του ηθικού νόμου. Για μερικούς από τους σύγχρονους ασχολούμενους
με τα δημόσια πράγματα, η ύβρις καλύπτει τα κενά στον πολιτικό λόγο και την
επιστημονική και λογική τους συγκρότηση. Αυτό είχε αποδοθεί, κατά σειρά, στη
δύναμη της δημοσιοποίησης των απόψεών τους μέσω των εντύπων, έπειτα στη σαγήνη
του μικροφώνου και της τηλεοπτικής κάμερας, αλλά το φαινόμενο δρα με τον ίδιο
ακριβώς τρόπο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τη μισαλλοδοξία και τον
ναρκισσισμό της εμφατικής προβολής.
Δεν
γνωρίζουμε αν το καθημερινό υβρεολόγιο στον πολιτικό και κομματικό στίβο
εμπίπτει – πέρα από τη δαμόκλειο σπάθη του Ραδιοτηλεοπτικού – και στις
διατάξεις του αντιρατσιστικού νομοσχεδίου, γιατί είναι συνήθεις οι διαφορετικές
ερμηνείες νομικών και συνταγματολόγων και στην περίπτωσή τους δεν αρκεί ένα
«μπιπ» για να λυθεί η διαφορά. Αρκεί να μην θεωρηθεί νομικό προηγούμενο, και
εφαρμοστεί επί πάσης βρισιάς, απόφαση γαλλικού δικαστηρίου, σύμφωνα με την
οποία «ο όρος φασίστας θα μπορούσε να έχει υβριστική χροιά, αλλά όχι όταν
χρησιμοποιείται μεταξύ πολιτικών αντιπάλων, για ένα πολιτικό ζήτημα».
